Gümrük Bildirimi
‘’Gümrük Beyanı’’ deyimi, belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması talebinde bulunulmasıdır. Bir gümrük rejimine tabi tutulmak istenen eşya, bu rejime uygun şekilde ilgili/yetkili gümrük idaresine beyan edilir. Beyanlarda, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olma koşulu, transit ya da geçici ithalat beyanında bulunan veya gümrük idarelerinin uygun bulması koşuluyla arızi olarak beyanda bulunan kişilere uygulanmaz.
Gümrük rejimlerini ise; Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi, Transit Rejimi, Gümrük Antrepo Rejimi, Dahilde İşleme Rejimi, Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi, Geçici İthalat Rejimi, Hariçte İşleme Rejimi ve İhracat Rejimi şeklinde sayabiliriz.
Gümrük Beyanı;
a) Yazılı olarak,
b) Bilgisayar Veri İşleme tekniği yolu ile,
c) Sözlü olarak,
d) Eşya sahibinin bu eşyayı bir gümrük rejimine tabi tutma isteğini ifade ettiği herhangi bir tasarruf yoluyla, yapılabilir.
Yazılı Beyan, şekil ve içeriği yönetmelikle belirlenen gümrük beyannamesi ile yazılı şeklinde yapılır.
Bilgisayar Veri İşleme tekniği yolu ile beyan, gümrük beyanı elektronik ortamda yapılır. Gümrük beyanı elektronik olarak yapılmak istenildiğinde, BİLGE sistemi kullanılmaktadır. BİLGE (Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri) gümrük işlemlerinin bilgisayar ortamında yürütülmesi amacıyla Bakanlıkça geliştirilen ve kullanılan yazılımın ve sistemin adıdır. Bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla beyanda bulunacak kişilerin gümrük idaresinin bilgisayar sistemine veri girişinde bulunabilmeleri için gümrük idaresinden önceden alınan kullanıcı kodu ve şifre sahibi olmaları gerekir.
Sözlü Beyan, ticari nitelikte olmayan bazı eşyaların gümrük beyanı sözlü olarak yapılır. Sözlü beyana tabi eşyanın gümrük işlemlerinde, sınırlı sayıda kutusu doldurulmuş, gümrük yönetmeliğinin 22 no’lu ekinde yer alan sözlü beyan formu kullanılır.
Eşya sahibinin bu eşyayı bir gümrük rejimine tabi tutma isteğini ifade ettiği herhangi bir tasarruf yoluyla beyan, gümrük yönetmeliğinin 175 ila 177.maddelerinde belirtilen eşyanın iki hat sisteminin çalıştığı gümrük idarelerinde yeşil veya ‘’beyana tabi eşyam yoktur’’ hattından geçirilmesi, hat sisteminin çalışmadığı bir gümrük idaresinden beyan yapılmaksızın geçirilmesi, gümrük yönetmeliğinin 22/A numaralı ekinde yer alan formla veya gümrük yönetmeliğinin 175/1-c maddesine münhasır olmak üzere Bakanlıkça belirlenecek form ile yapılan beyan başka bir tasarruf yoluyla beyandır.
Elçilik Mektubu, Kurye Mektubu, TIR Karnesi, ATA Karnesi, Kumanya Listesi, Özel Fatura, Declaration en Douane, CPD Karnesi, Yolcu beraberi Numune Sergi ve Fuar Eşyası Beyan Formu ve Sözlü Beyan Formu gibi belgeler gümrük beyannamesi yerine kullanılabilse de, gümrük idarelerine verilen beyannameler mahiyetinde değildir.
Yukarıda bahsi geçen ‘’Arızi beyan’’ tanımını da bir örnekle açmak isterim. Arızi kelimesi Türkçede gelip geçici, olumsal, sonradan olan ve dıştan gelen anlamlarında kullanılır. Şöyle ki; çalışmak üzere geçici olarak Türkiye’ye gelen ve ülkemizde yerleşik olmayan bir kişi, beraberinde getirdiği kişisel veya mesleki eşyaya ilişkin olarak geçici ithalat rejimi beyanında bulunabilir, yani bu kişi sözlü beyan formu ile geçici ithalat rejimi kapsamında arızi beyanda bulunan yolcu olmaktadır.